ولی قهری را هم می توان عزل کرد!!! - موسسه حقوقی وکیل خانواده
حضانتخانواده

ولی قهری را هم می توان عزل کرد!!!

یکی از مشکلاتی که ممکن است در اداره امور مالی و تربیت کودکان پیش آید؛ عدم کفایت ولی یا سرپرست آنان جهت رعایت مصلحتشان است. و فرقی نمی کند که عمدی در کار باشد یا نه؟ مهم این است که اطفال نباید به خاطر خیانت، غفلت و سهل انگاری و بی توجهی سرپرست خود، که طبیعی است در بسیاری از موارد، مداوم و طولانی خواهد بود؛ آینده ای سرشار از حسرت و افسوس و گرفتاری و تباهی داشته باشند. درست است که قانون، پدر و جدپدری را به عنوان صالحترین و شایسته ترین و قابل اعتماد ترین شخص برای اداره امور طفل برگزیده است. و حتی اختیارات او را نسبت به قیم و مادر کودک، بسیار گسترده تر دانسته است. حتی در مقایسه با قیم، نسبت به ولی نظارت و سختگیری کمتری می نماید.

اما همه اینها به جای خود، و مصلحت و سعادت کودک هم به جای خود!!! بنابراین اگر برای دادگاه معلوم گردد که فرزندی از تصمیم ها و اقدامات نابخردانه و نامنصفانه پدر یا جد پدری خود رنج می برد. علاوه براینکه عزل ولی قهری حتمی است. حقوق پایمال شده کودک را تا حد امکان از او پس می گیرد.

گروه تخصصی وکیل خانواده نیز قصد دارد در این مقاله با اطلاع رسانی مناسب و جامع برای همگان، از ورود آسیب های جدی به کودکان جلوگیری نماید.

ولی کیست؟

قانون، اداره امور مالی و غیرمالی و تربیت کسانی را که هنوز بالغ نشده اند؛ و یا بالغ هستند؛ اما از کودکی مبتلا به جنون و یا سفاهت -یعنی عدم کفایت تشخیص مصلحت و زیان در امور مالی- بوده؛ و هنوز مداوا نشده اند؛ به پدر و جدپدری واگذار نموده است. که این دو را ولی قهری می نامند.

اختیارات ولی چیست؟اختیارات پدر و جدپدری

پدر و جدپدری می توانند در کلیه امور مالی و غیرمالی کودک، به نمایندگی از او هر تصمیمی را که به مصلحتش باشد؛ بگیرد. مثلاً خانه مخروبه و قدیمی او در یک روستای بی آب و علف را بفروشد. و مغازه ای در تهران برایش بخرد. یا اینکه با پول های نقد طفل، برای وی در بورس سرمایه گذاری کند. و یا اینکه او را در مهد قرآن ثبت نام کند؛ تا فرزند یا نوه اش تربیتی شایسته پیدا کنند. یا اینکه کودک را در باشگاه ورزش های رزمی ثبت نام کند؛ تا سلامت روحی و نشاط او برای آینده تضمین شود.

عزل ولی قهریموارد عدم صلاحیت پدر و جدپدری

با همه احترام و اختیاراتی که قانونگذار برای ولی قهری قائل شده است. اما در مواردی که ولی کفایت و صلاحیت خود را از دست بدهد؛ چندان از او حمایت نمی کند. پدر و جد پدری ممکن است به سه دلیل، صلاحیت خود را از دست بدهند. که در برخی از این موارد، عزل ولی قهری حتمی است:

  • مواردی که ولی قهری توانایی جسمی و روحی مناسب برای اداره امور کودک را ندارد. دراینصورت دادگاه باید شخصی را به عنوان امین تعیین نماید تا با نظارت و کنترل ولی، امور مربوط به طفل را اداره کند. درچنین موردی عزل ولی قهری مطرح نمی باشد.
  • مواردی که ولی قهری با خودخواهی و خودرأیی تمام، تصمیماتی می گیرد که مخالف با مصلحت و عاقبت بخیری طفل است. و یا اینکه نسبت به اموال کودک که در اختیار اوست؛ خیانت می کند. درواقع با رفتارهایی عمدی، باعث ورود ضرر به کودک می شود. در چنین مواردی عزل ولی قهری مطرح می شود. همچنین است موردی که ولی به طور عمدی و یا براثر سهل انگاری و غفلت، در انجام وظایف خود کوتاهی کرده؛ و درنتیجه به طفل خساراتی وارد شود.
  • اگر ولی قهری مبتلا به جنون یا سفاهت گردد. دراینصورت خودبخود و بدون نیاز به نظر دادگاه، سمت خود را از دست می دهد.

البته همه موارد بالا با ارائه دلایل موجه، مثل گواهی پزشکی قانونی مبنی بر جنون ولی، و … باید در دادگاه صالح به اثبات برسد.

مراحل عزل ولی قهری

اگر از اوضاع و احوالی که وجود دارد؛ چنین برآید که ولی قهری یا مصلحت او را زیرپاگذاشته؛ و و یا اینکه نسبت به مال وی خیانت کرده است؛ دراینصورت هر یک از بستگان نزدیک طفل، و یا دادستان می توانند از دادگاه، خواستار برکنارنمودن ولی از سمت خود شوند. دادگاه پس از رسیدگی های قانونی و اطمینان از ادعای آنان، عزل ولی قهری را اعلام می کند.

گاهی موضوع عدم صلاحیت ولی قهری، زمانی مطرح می شود که پدر طفل از دنیا رفته؛ و اداره امور مالی و تربیتی و اخلاقی و سلامت کودک، با جد پدری اش می باشد. و حالا ممکن است مادر طفل، به عنوان کسی که با او زندگی می کند؛ و وظیفه نگهداری از فرزند خود را برعهده دارد؛ با پدربزرگ او در نحوه اداره اموال متعلق به طفل، و یا هزینه نمودن حقوق مستمری ماهانه متعلق به خود و فرزندش، و یا امور مربوط به مدرسه و بیماری و … او، اختلاف سلیقه داشته باشد؛ و تصمیم ها و اقدامات وی را به ضرر فرزند خود بداند.

و یا اینکه پای هیچ خسارت و زیانی هم درمیان نباشد؛ ولی به دلیل اختلافات و کینه ها و کدورت هایی که از گذشته بین پدرشوهر و عروس وجودداشته؛ مادر کودک تمایل نداشته باشد که پدربزرگ او ولایت فرزندش را برعهده بگیرد؛ و به همین دلیل با بهانه های ساختگی و دروغین، خواستار عزل ولی قهری شود.

به همین علت است که دادگاه نمی تواند بدون رسیدگی های صحیح و دقیق و کافی، ولی را برکنارکند. عزل وقتی قهری نیاز به دلیل قانع کننده دارد!!!

مسئولیت مالی ولی قهری

اگر ولی قهری، مصلحت طفل را رعایت ننموده؛ و به همین دلیل از لحاظ جسمانی و روانی خساراتی به وی وارد شود و یا نسبت به اموال او خیانت کند؛ و …؛ دراینصورت باید همه زیان های وارده به او را جبران کند. یعنی وضعیت را به حالت قبل برگرداند. ولی اگر براثر شدت یا نوع ضرر، این کار ممکن نباشد؛ مثلاً دیگر نتوان نقص عضوی را که به خاطر پرت کردن کودک از پله ها به وجود آمده؛ مداوا نمود؛ پدر یا جد پدری باید دیه، هزینه های درمان، پرستار خانگی و … را که ناشی از عمل ناشایست آنان بوده؛ پرداخت کنند. پس علاوه بر عزل ولی قهری، جبران خسارات واردشده به صغیر توسط او الزامی است.

محکومیت های کیفری ولی قهری

البته نباید فراموش کرد که با پرداخت دیه و یا خسارات مالی زیاندیده، دیگر می توان مجرم را از مجازات های قانونی خویش معاف دانست. مثلاً خیانت در مال طفل، که برای حفاظت و نگهداری به بهترین شکل ممکن، در اختیار ولی قرارگرفته است؛ باعث محکومیت او به مجازات خیانت در امانت که حبس است؛ می گردد. مثل موردی که او، خانه متعلق به فرزند یا نوه خویش را، که از مادرش به او ارث رسیده بود؛ فروخته؛ و با پول آن، مغازه ای را به نام خود خریده باشد؛ نه برای طفل!!! یا اینکه پس از مرگ زنی، حقوق ماهانه او به فرزندش تعلق پیدا کند؛ و پدر طفل، هر ماه این مبلغ را از بانک تحویل گرفته؛ و برای همسر جدیدش هزینه نماید!!! پس علاوه بر عزل ولی قهری، ممکن است برای وی مجازات نیز تعیین شود.

به علاوه قانونگذار، درمواردی که ولی قهری با سوءاستفاده از ضعف و نقص و عیوب مختلف اشخاص، سند، نوشته، مفاصاحساب یا مالی را از آنان بگیرد؛ محکوم به حبس می شود.

گروه تخصصی وکیل خانواده، آمادگی خود را جهت قبول مشاوره و قبول وکالت در دعاوی مربوط به صلاحیت ولی قهری اعلام می نماید. با ما تماس بگیرید.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا